Econoom Merel van Rooy: ‘Verkeersboetes zijn in feite een verkapte belasting op straf’

Volgens Econoom Merel van Rooy, auteur van het boek ‘De Boetefabriek’ en onlangs te gast in De Nationale Autoshow van BNR, worden verkeersboetes in Nederland al lang niet meer uitgedeeld vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid, maar puur uit het spekken van de staatskas. ‘Verkeersboetes zijn in feite een verkapte belasting op straf’.

De titel van haar boek ‘De Boetefabriek’, zegt eigenlijk al genoeg: de verkeersboetes die in Nederland worden uitgedeeld hebben als primair doel de staatskas te spekken. Verkeersveiligheid wordt zelfs niet eens meer genoemd door de minister Van Weel in zijn laatste brief. “Hij heeft het alleen nog over die 300 miljoen euro die hij tekortkomt in de begroting”, merkt Van Rooy op.

Straf

Van Rooy stelt dat de verkeersboete door de jaren heen is veranderd in een belasting vermomd als straf. “De overheid komt er gewoon voor uit dat die boetes alleen maar dienen voor de schatkist.” Van Rooy merkt bovendien op dat verkeersboetes de afgelopen twintig jaar met 116 procent zijn gestegen en dat is volgens haar vele malen meer dan de inflatie. In De Nationale Autoshow van BNR zegt ze: “Ze willen er graag aan verdienen. Niet alleen aan de boetes zelf, maar ook aan de verhogingen als de boete niet op tijd wordt betaald.”

Klap

Het is nu zelfs zo dat een verkeersboete in enkele gevallen hoger is dan wanneer je iemand iets aandoet. “Het is heel raar dat je een lagere boete krijgt wanneer je iemand een klap verkoopt, dan wanneer je illegaal op een gehandicaptenparkeerplaats parkeert.” Verkeersboetes zouden met tot wel 40 procent moeten worden verlaagd om ze beter in balans te krijgen, meent Van Rooy.

Perverse prikkel

Van Rooy vergelijkt het huidige boetebeleid met het toeslagenschandaal: “er wordt geld verdiend aan het uitdelen van straffen. Dat is een perverse prikkel. In de dertig jaar dat de verkeersboetewet bestaat, zijn er dramatische dingen gebeurd.” Zo stelt ze dat er bijna 94.000 mensen een gevangenisstraf hebben gekregen omdat ze verkeersboetes niet konden betalen. “Dat kwam doordat het 25 jaar lang niet mogelijk was om een boete in termijnen te voldoen. Als je een boete kreeg en die niet in één keer kon betalen, werd het bedrag verhoogd. Uiteindelijk leidde dat traject in veel gevallen tot een gevangenisstraf.”

De econoom pleit daarom voor een ander systeem. Inkomsten uit boetes zouden niet gecalculeerd moeten worden bij de begroting. De overheid moet er juist van uitgaan dat er geen geld binnenkomt, klinkt het. “Dan kun je de boetes rustig verlagen, want je had er toch niet op gerekend.” Ook is een puntensysteem op het rijbewijs eerlijker, aldus Van Rooy. “Dan is de financiële straf lager, en iedereen heeft evenveel last van de punten op zijn of haar rijbewijs.”